Docent afmaken?

Over ongeveer acht jaar kan  in Nederland grofweg 30% van de kinderen in de middelbare schoolleeftijd niet meer naar school. Niet omdat we een kindertekort hebben maar een lerarentekort. Om het rekensommetje simpel te houden: op dit moment hebben we zo’n 70.000 docenten die verdeeld zijn over 700 scholen. Pak ’m beet 100  van die helden per school. In de loop van  zo’n kleine acht jaar gaan de grijze duiven met pensioen maar is de nieuwe aanwas te klein om het gat te vullen. De voorspellingen zijn dat er een tekort van 17.000 middelbare schooldocenten zal zijn. Wat te doen?

Ik zeg: ‘Hoog tijd om nu alvast het kaf van het koren te gaan scheiden en voor iets meer dan een kwart de leerplicht op te heffen.’ Gewoon een numerus fixus (selectieprocedure waar je maximaal drie keer kan mee loten om naar school te mogen) instellen voor de middelbare scholen in Nederland. Hetzelfde als we nu al doen met onze kandidaten voor HBO en Universitaire opleidingen. Die leren zich suf om vervolgens op 15 April via Studielink te horen dat ze zijn uitgeloot. Jammer dan, je mag geen tandarts, dokter, tandhygiënist of psycholoog worden, verzin maar iets anders.

Je kan het lerarentekort in Nederland prima aanpakken met bijvoorbeeld een selectieprocedure. Met klotsende oksels zullen ouders inloggen, is mijn kind wel of niet ingeloot. Door de leerplicht af te schaffen kun je volgens mij ook leerlust opwekken. Daarnaast lost mijn voorstel meteen de overige tekorten op de arbeidsmarkt op. Hoppa, vanaf twaalf jaar gewoon aan het werk in de horeca of in de bouw als loopjongen, loopvrouw en/of loophet. Alle afdelingen aflopen totdat het kind een passie vindt.

Smullen kan ik al met alleen de selectieprocedure in mijn achterhoofd. Ik ga dan vragen verzinnen als: “Heb je wel eens een boek (uit) gelezen?” “Begint een zin in het Nederlands met een hoofdletter of een kleine letter?” “Heb je een pen?” “Heb je een rugzak (letterlijk en figuurlijk)?” “Wil je liever naar school of liever geld verdienen?” “Wat wil je later worden?” (Rijk is geen antwoord.)

Voordat we dit soort idiote stappen moeten zetten en scholen sluiten stel ik voor te beginnen met stap een: Stop met docentje afmaken. Laat de docenten staan en laat ze heel. Maak het onderwijs passend voor de docent. Denk hierbij aan klassen van  twintig leerlingen in plaats van. meer dan dertig. Geef kinderen met een echte rugzak een veilige school die bij hen past in plaats van passend onderwijs voor een kind (passend onderwijs staat ook wel bekend als het geweldige fiasco waarbij de overheid veel geld kon besparen door kinderen tussen het wal en het schip te laten watertrappelen op een ‘gewone’ school, totdat ze doodop zijn).

Niet alleen het kind is doodop, maar de ouders en/of verzorgers ook. En dan heb je nog de overige leerlingen die door de terreur van de minderheid geen bal meer leren, en de docent die onherroepelijk met een burn-out thuis komt te zitten.

Stap twee: Maak het beroep weer aantrekkelijk. Ik ben een product van een ondernemersfamilie. Het beroep onderwijzer vertaalde zich in ons huishouden in ‘allemaal zweverige geitenwollensokken luiaards met linkse hobby’s die teren op onze belastingcenten en met veel te veel vakantie’. Mijn vader ging soms zover in zijn afkeer van het beroep, dat hij ze van driehonderd meter kon ruiken om vervolgens keihard te roepen: ‘Dat is vast een onderwijzer’. Totdat twee van zijn beste vrienden onderwijzers werden. Dat waren kerels met passie die keihard werkten en iedere dag weer vol goede moed op de fiets stapten.

Nu kwam mijn vaders afkeer voornamelijk voort uit het feit dat een leraar op het lbo hem had weggestuurd met de boodschap: “Jacobs, jij hebt zaagsel in je kop”. Die leraar had zich niet gerealiseerd dat mijn vader al op heel jonge leeftijd moest werken. Werk ging voor school. Mijn opa haalde hem op van school en troostte mijn vader met de woorden: “Over tien jaar zit die leraar nog steeds op de fiets, terwijl jij in een dikke auto rijdt”. Met een opgestoken middelvinger werd het beroep onderwijzer op dat moment gebrandmerkt, totdat twee van zijn kinderen in het vak belandden.

Ik, en met mij vele collega’s, geniet enorm van het lesgeven op ieder niveau. Pap, ik hoop dat ik recht kan zetten wat bij jou fout is gegaan. Iedere dag weer ga ik met goede moed aan het werk om te zorgen dat de leerlingen in mijn klassen worden opgebouwd  en niet afgebroken. Geen enkele onderwijzer kan dat alleen. Wij hebben de leerlingen, studenten en ouders nodig om vooruitgang te boeken.

Tot slot stap drie: Een oplossing die ik heb verzonnen is terug naar de tijd van de kweekschool. Daar gingen de slimme jongeren heen om leraar te worden, puur en alleen omdat ze financieel kansloos waren een andere opleiding te volgen en omdat het vak docent toen nog aanzien had.

Kortom Den Haag, wat dacht je ervan om de hele opleiding docent (basis- en voortgezet onderwijs) per direct gewoon gratis aan te bieden? Dat geneuzel zonder visie en het lapwerk zonder resultaat moet  stoppen. Extreme tijden vragen om extreme oplossingen. De tijd van symptoombehandeling ligt achter ons en de tijd van de oorzaak aanpakken moet rap van start, anders is het over ongeveer acht jaar zover en blijft een groot deel van de Nederlandse kinderen achter.

Vanuit het torentje in Den Haag maken ze te veel af. Alles afmaken is in mijn beleving alleen aan de orde als het gaat om het opgegeven huiswerk, niet de docent.